Onderhoud (gietijzeren) pannen

Geëmailleerd gietijzer:

Gietijzeren geëmailleerde pannen reinig je met de handafwas. Een sopje en een zachte afwasborstel volstaat. Artikelen van gietijzer mogen nooit gereinigd worden in de vaatwasser. De hoge temperaturen en de agressieve schoonmaakmiddelen tasten het emaille aan. De emaille binnen- en buitenkant zorgt voor antikleef eigenschappen en beschermd de pan tegen het roesten. De rand op de body van de pan (waar de deksel op rust) is niet geëmailleerd en dient regelmatig met zonnebloem olie te worden ingevet. Dit olielaagje zorgt voor anti roest eigenschappen. Indien er ondanks goede zorg toch roestplekjes ontstaan zijn deze makkelijk weg te nemen met de ruwe kant van een kunststof schuurspons. Nadat de roest verwijderd is moet je de rand weer opnieuw in oliën. Grote koude en warmtewisselingen moeten worden vermeden dit kan de emaille laag aantasten. De pannen dienen geleidelijk op temperatuur te worden gebracht zodat het emaille mee kan rekken. Gietijzer als materiaal kan bij het juiste onderhoud een leven lang mee gaan. Hoewel zwaar in gewicht is gietijzer (bij vallen) gevoelig voor breuk. Op materiaal-en productiefouten zit 10 jaar fabrieksgarantie. Uitgesloten zijn oneigenlijk gebruik, schade door geen en/of verkeerd onderhoud en slijtage.

Pre seasoned gietijzer:

Pre seasoned gietijzer heeft een ander onderhoud nodig dan geëmailleerd gietijzer. Omdat het pre sesoaned gietijzer geen beschermende emaille laag heeft is dit gevoeliger voor corrosie.

Inbranden & Onderhoud pre seasoned gietijzer:

Maak de pan alleen bij eerste gebruik schoon in een sopje met een schuursponsje. Hierna niet meer met zeep aan de pan komen i.v.m. smaak die zeep afgeeft.

1. Voordat je de pan gaat gebruiken moet je hem eerst inbranden (dit zorgt voor een natuurlijke antikleefeigenschappen). Plaats de pan voor gebruik 5 min. op een lage stand op de warmtebron om hem op te warmen.
2. Daarna mag het vuur wat hoger en voeg de olie toe. Smeer de pan in met arachide olie of een andere plantaardige olie in (Crisco of spekvet mag ook, maar geen olijfolie)
3. Verwarm de pan op het vuur zodat de olie inbrand. Omdat gietijzer de hitte opbouwt en lang vasthoudt, hoef deze niet constant op een hoge stand te staan. Herhaal dit een aantal keer voor het beste resultaat. Nu is je pan klaar voor gebruik.

Let goed welke soort olie of vet je gebruikt voor het wokken. De meeste plantaardige oliën en vetten zijn geschikt voor bakken op hoge temperaturen. Kokosolie is zeer geschikt hiervoor. Pre-seasond gietijzer moet altijd een beetje vettig gehouden worden, anders kan het gaan roesten.

De pan mag na eerste gebruik absoluut niet worden schoongemaakt met sop. Gebruik een keukenpapiertje om het vet te verwijderen en spoel hem dan met heet water af. Laat de pan niet in het water weken. Zorg ervoor dat de pan geheel droog is voordat je de pan opbergt.

Verwijder aangekoekte resten goed. Lukt dit niet, kun je de pan met zout langzaam verwarmen. Het zout trekt het vuil uit de pan, daarna is deze weer schoon.

Bij roest? Schuurt u de pan even op met een schuursponsje en vervolgens de pan opnieuw inbranden.

Een preseaned gietijzeren pan kan bij het juiste onderhoud een leven lang meegaan. Op materiaal-en productiefouten zit 10 jaar fabrieksgarantie. Uitgesloten zijn oneigenlijk gebruik, verkeerd of geen onderhoud en slijtage.

Tips voor onderhoud en gebruik van pannen

• Controleer de pannen vooraf op oneffenheden van het bodemoppervlak om te voorkomen dat eventuele braampjes de kookplaat beschadigen.

• Was nieuwe pannen eerst in heet water met een normaal afwasmiddel.

• Oververhitting kan metaalverkleuring veroorzaken. Gebruik een vochtige doek met schoonmaakmiddel om eventuele metaalverkleuring aan de binnenkant te verwijderen. Reinig de buitenkant met een chroomreiniger.

• Gebruik nooit een staalspons.

• Zorg bij bakken en braden dat de hele bodem van de pan bedekt is met olie of boter.

• Spoel de pan voor met koud water bij het koken van melk, soep, sauzen en andere producten en gerechten die snel kunnen aanbranden.

• Kras niet met een scherp of puntig voorwerp in de pan.

• Gebruik houten of hittebestendig kunststof keukengerei om beschadigingen te voorkomen.

• Gebruik altijd ovenwanten of pannenlappen; de handgrepen kunnen warm worden tijdens het koken.

• Plaats een warme pan niet op het aanrecht of de tafel, maar op een onderzetter.

• Schuif de pan niet over een kookplaat om krassen op de kookplaat of panbodem te voorkomen.

Aanvullende tips voor gietijzeren braadpannen

• Als je een braadpan in combinatie met zwarte kunststof dekseldop in de oven gebruikt, verhit de oven dan maximaal tot 180°C. De zwarte dekseldop is niet bestand tegen hogere temperaturen.

• Gebruik je een braadpan in combinatie met een RVS deksel in de oven, dan kun je de oven tot 300°C verhitten. Maar let op: de greep wordt zeer heet!

• Gebruik voor het afblussen alleen lauwwarme vloeistof, nooit koud water. Dit om beschadiging van het email te voorkomen.

• Gebruik bij voorkeur een nylon sponsje of een borstel om gietijzeren braadpannen te reinigen. Vermijd aanraking van sterke reinigingsmiddelen zoals schuurpoeder, antikalkmiddelen of metalen sponsjes.

• Olie de bovenrand van gietijzeren braadpannen (waar de deksel op rust) af en toe in. Dit gedeelte van de pan is namelijk niet geëmailleerd en dus niet beschermd tegen roest.

Afwas

• Gietijzeren braadpannen zijn niet vaatwasserbestendig. Was deze altijd met de hand af, met warm water en een normaal afwasmiddel. Droog de pannen direct goed af om roesten van de niet geëmailleerde delen te voorkomen.

• RVS pannen, Tri-Ply pannen en pannen met een keramische binnenlaag kun je zowel met de hand als in de vaatwasmachine afwassen.

• Kunststof grepen kunnen bij gebruik van een vaatwasser in de loop van de tijd verkleuren.

• Als een pan is aangebrand, kun je deze het beste eerst weken met water en een wasmiddel. Vervolgens kun je de pan schoonmaken met een zacht schuurmiddel, zoals Cif.

• De buitenkant van de pan kun je eenvoudig onderhouden met een zacht schuurmiddel. 

Warmtebronnen

• Laat pannen nooit droog koken, om kromtrekken van de bodem te voorkomen.

• Voorkom bij koken op gas dat de gasvlam buiten de omtrek van de panbodem komt. Zorg ervoor dat de vlam niet groter is dan 3/4 van de bodem. Dit kost minder energie en je voorkomt dat kunststof grepen en stelen worden blootgesteld aan de vlam.

• Gebruik bij kookplaten altijd de kookzone die overeenkomt met de bodemdiameter van de pan.

• Bespaar energie door de juiste afstelling van de capaciteit van de warmtebron en verlaag bij het doorkoken tijdig de temperatuur.